Moich marzeń, dodam. A ja marzę sobie czasem , że wszystkie , ale to wszystkie zamki w Polsce zostają odbudowane i żyją własnym życiem.  Koniec tych straszących , smętnych  ruin, za to powstają piękne klimatyczne hotele, muzea, czy poprostu rezydencje  dla wystarczająco bogatych. To się oczywiście nigdy nie stanie, ale może doczekam chociaż jednej rekonstrukcji któregoś z świętokrzyskich zamków? Oby. Tymczasem z młodym Władysławem możemy udać się do zrekonstruowanego zamku w  Rawie Mazowieckiej. NIe spotkamy tam niestety Lolka Skarpetczaka, ale i tak będzie ciekawie. Zapraszam.

    Rawa Mazowiecka

Podatek  z całej Korony zbierany jest raz w roku przez starostów grodowych  - urzędników królewskich, w wszystkich większych miastach. Należność do nadwornego skarbu odprowadza się do stolicy gdzie dalej zajmuje się nim podskarbi nadworny.  Natomiast skarb kwarciany trafia do zamku w Rawie Mazowieckiej gdzie przez trzy tygodnie  w okolicach Zielonych Świątek zjeżdżają się  gońcy  z pieniędzmi. Kontrolę nad przebiegiem zbiórki sprawuję ja  podskarbi koronny oraz specjalna, komisja sejmowa  złożona z dwóch posłów i dwóch członków rady królewskiej. Dzierżawcom, którzy uchylają się przed płaceniem podatku grożą surowe kary, z  wyrzuceniem z majątku włącznie. Zazwyczaj  udaje się zebrać około 140 - 150 tys. złotych.  Za  bezpieczeństwo zgromadzonej gotówki odpowiedzialny jest  zarządca zamku - starosta rawski.  Po zebraniu należności połowę skarbu odwozi się w asyście kolumny wojskowej do Lwowa gdzie przekazuje się ją pisarzom wojskowym na żołd. Reszta czeka na zamku przez pół roku, aż przyjdzie termin drugiej wypłaty dla wojska.Gotówki do tego czasu pilnuje  załoga zamku rawskiego.

Tatarskie najazdy na Podole i Ukrainę to prawdziwa plaga i utrapienie tych ziem.. MImo tego, że Rzeczpospolita na podarki dla mongolskich wodzów przeznacza  spore kwoty (w tym roku to 48 tys. zł)  i tak zawsze znajdzie się jakiś watażka który poprowadzi swoje oddziały w poszukiwaniu łupów i niewolników. Czasem prowadzi  kilkuset, a czasem kilka tysięcy dzikich wojowników dosiadających niezwykle wytrwałych i szybkich  koni. Jeśli w porę nikt ich nie zatrzyma wdzierają się głęboko w Ukrainę, atakują tam gdzie nikt się ich nie spodziewa, chwytają jasyr i uchodzą z powrotem do siebie. Dlatego w przygranicznych twierdzach musiały być załogi złożone z żołnierzy gotowych do ścigania i odparcia przeciwnika. W czasie krótkich lat pokoju są  to minimalne oddziały liczące po kilkaset najtwardszych ludzi. Wtedy też skarb kwarciany, za zgodą sejmu idzie na inne wydatki wojenne, np.na walki z Moskwą. Przy normalnych, czyli niebezpiecznych czasach wojska kwarciane liczy około 1500 - 2000 żołnierzy, z czego większość konnych W przypadku większych ruchów wrogich wojsk mobilizuje przyboczne oddziały magnackie i okoliczną szlachtę by liczebnie wspomogły “kwarcianych”.

Służba w wojskach kwarcianych jest niezwykle trudna - wymaga nieludzkiej wręcz wytrzymałości na trudy niekończącej się gonitwy za nieuchwytnym i niebezpiecznym przeciwnikiem, szaleńczej odwagi w walce z jego  zawsze liczniejszymi oddziałami i wreszcie zdolności improwizacyjnych, gdy wychowany w dzikim stepie  wróg nie walczy według żadnych cywilizowanych reguł. NIc dziwnego, że wojsko kwarciane jako najlepsi z najlepszych stanowi zawsze rdzeń koronnej armii w każdej wojnie którą toczy Rzeczpospolita.

Oddziały kwarciane 

FORMACJA         ILOŚĆ     KWARTALNY ŻOŁD 

HUSARZE                  700          16  ZŁ / OSOBĘ

PANCERNI                 600          13 ZŁ / OSOBĘ

RAJTARZY                 200          13,5 ZŁ / OSOBĘ

PIECHOTA POLSKA  300          9 ZŁ / OSOBĘ

RAZEM OK. 25000 TYS. ZŁ NA KWARTAŁ, A 100 TYS. ZŁ ROCZNIE

Kwarta zebrana za rok 1605 wyniosła 140 tys zł. Z tego 35 tys. zł przekazano dla wojska podolskiego. To dużo mniej niż zazwyczaj, bo większość rycerstwa walczy ze Szwedami w Inflantach tam też trafiła reszta podatku.

CIEKAWE, ŻE..

Za rządów króla Władysława IV uchwalono też prawo o drugiej kwarcie, przeznaczonej na  na potrzeby artylerii - zakup prochu, dział, kul i opłacenie fachowej załogi. Ale ten podatek dotyczył już  tylko części dóbr królewskich i przynosił znacznie mniejsze dochody niż pierwsza kwarta - około 50 tys. zł.

A w oczekiwaniu na drugą część Dobrych czasów zapraszam do lektury pierwszej:

https://basnjakniedzwiedz.pl/produkt/dobre-czasy-jak-zarobic-w-sredniowieczu-autor-pawel-zych/

	Zyszko
	8 marca 2023 09:18